Welkom / Werk / Tekst / Links / Publicaties / Contact

Tentoonstelling schilderijen 2011 - 2014 in Pulchri Studio

Opening door Michiel Morel

De eerste werken die ik van Marijke de Wit onder ogen kreeg waren etsen, eind jaren zeventig, waarin ze toen al het grensgebied tussen binnen en buiten, aan de orde stelde, de mogelijkheden onderzocht die ramen bieden om een bepaalde sfeer van de binnenwereld, de beslotenheid van een ruimte of het uitzicht op de buitenwereld tot uitdrukking te brengen. Geboeid door de meest alledaagse dingen op een kamer, kussens met plooien, stoelen, lampen, vitrages, waar gezeefd licht doorheen scheen. Sobere, eenvoudige en heldere etsen, in gradaties van zwart en wit, grijzen, soms met aquatint. Gevoelige, intieme, tedere werken. Etsen doet ze al geruime tijd niet meer. Etsen is een behoorlijke ambachtelijke bezigheid, waarbij de emotie over het beeld pas later ontstaat. Schilderen en tekenen, het maken van gouaches, is veel directer, beslissingen neem je sneller, het meer impulsief werken, dat ligt haar beter. Het meer beweeglijke en vloeiend schilderen in olieverf, laag over laag, iedere laag laten drogen in het prettige vooruitzicht dat het schilderij de volgende dag op haar wacht. Zo werkt ze graag. En als het even niet wil lukken er gewoon overheen kwasten.

De kwaliteit in haar werk wortelt daarin dat zij is in haar motieven altijd dichtbij huis is gebleven. Haar directe omgeving is na zoveel jaar nog steeds de belangrijkste inspiratiebron, de motieven die zij erin vindt worden vanuit verschillende invalshoeken en standpunten benaderd. Meestal het interieur van haar eigen huis, uitzichten of het niet-uitzicht uit ramen, het landschap dat ze vanuit een vakantie huis ervaart, voorwerpen uit huis, die in een stilleven terecht komen. Traditionele onderwerpen weliswaar, waar in de beeldende kunst nog wel eens geringschattend over wordt gesproken. Sterk en consequent als een kunstenaar een vast thema kan blijven onderzoeken, het uitbuiten, het experimenteren, ja misschien kun je wel spreken van het jongleren met eenzelfde thema. En zoals ze zelf aangeeft, het gaat haar niet om het vertellen van een verhaal, nee ze heeft die structuur en een onderwerp nodig, waarin het vooral om de vorm, de kleur, de sfeer moet gaan. Ze is een kunstenaar, die zich, wars van trends, aan de waan van de dag onttrekt.

Bij bezoek aan Marijke vertelde ze me dat ze met haar schildersezel door het huis trekt. Ze werkt vanuit de vele ruimtes in huis. Het verbeelden van interieurs, welke dat ook moge zijn (huiskamer, werkkamer, keuken, serre, zolder, atelier) is een gevoelige kwestie: veilige, knusse plekken van geborgenheid. Plekken waar je kunt wegdromen, verlangens je kunnen overvallen of onrust de kop opsteken. Een plek van intimiteit, waar liefde en verbondenheid met je naaste omgeving samenkomen. Ze laat concreet de voorwerpen en objecten zien die er op die plekken zijn. En de intimiteit, al is die meer verhuld aanwezig, geeft ze erin prijs.

Mij trof een werk dat niet op deze sprankelende tentoonstelling hangt, maar ik op haar atelier zag, waarop het uitzicht uit een raam niet te zien is. Het was een gesloten geheel, dicht geschilderd, er leek duidelijk een grens te zijn getrokken. Misschien was ze dat uitzicht vergeten, vond ze het lelijk, aannemelijker leek me dat ze zich voor de buitenwereld afsloot. Er klonk bewogen taal in door, niet alleen in het beeld, maar juist ook door het gebruik van een wat fellere bruin- rode kleur.

Interieurs, uitzichten, stillevens, landschappen, kun je op een of andere manier, ook de romantiek ervan blijven verbeelden? Marijke deinst er niet terug en dat is een bijzondere kwaliteit: zij zoekt ze op, buit ze uit, en integreert ze in af en toe ongrijpbare ruimten waarin dan weer mooi uitgewogen lege vlakken, of vlakken waar meer rauwe tegenover stille kleuren en heldere tinten staan. Evenwichtig in lichte en donkere passages, verstild, maar ook uitbundig. Hoe in vorm en kleur het licht straalt of schaduw verdonkert.

In het werk van Marijke de Wit worden we op een verfrissende verwarring onthaald. Ook hier: hoe langer je kijkt, hoe meer te zien, maar ook vaak minder houvast. Er kunnen ongerijmde dingen gebeuren, het spelen met perspectief, vormen die lijken los te komen en boven het vlak rondzweven. Je zou kunnen zeggen dat ze van haar onderwerpen weet los te komen. Ze schildert ze a.h.w. weg van hun oorsprong en geeft ze een eigen waarde. En onmiskenbaar hebben haar werken ook abstracte kwaliteiten.

Als je haar onderwerpen bekijkt, dan zullen sommigen dubben over de vraag wat er in godsnaam nog te schilderen valt. Marijke de Wit geeft het antwoord, nooit luidruchtig, maar wel erg duidelijk: veel. Er is nog veel te schilderen vanuit haar zicht op de wereld, en vanuit haar standpunt iets van die binnen- en buitenwereld zichtbaar te blijven maken. Ze schildert wat haar boeit en doet dat met verve, zoals deze tentoonstelling overduidelijk maakt.